Των Natalia Lawrence, Elisa Becker και Sophie Hearn, The Conversation.
Οι άνθρωποι παλεύουν εδώ και καιρό με τη συνείδησή τους για τη θανάτωση και την κατανάλωση ζώων. Το «παράδοξο του κρέατος» (η σύγκρουση μεταξύ της προτίμησης των ανθρώπων για το κρέας και της ανησυχίας τους για τα ζώα) μπορεί να ενέπνευσε ζωγραφιές σπηλαίων από 37.000 χρόνια πριν. Από τότε, πολλοί κορυφαίοι στοχαστές απέφευγαν το κρέας, όπως ο Πυθαγόρας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, η Μαίρη Σέλλεϊ και ο Μαχάτμα Γκάντι.
Σήμερα, οι μισοί ενήλικες στις ΗΠΑ και τα τρία τέταρτα των ενηλίκων του Ηνωμένου Βασιλείου αντιτίθενται στην εργοστασιακή εκτροφή που παράγει σχεδόν όλο το κρέας, ωστόσο μόνο ένας στους δέκα ακολουθεί μια δίαιτα χωρίς κρέας.
Οι φυτικές δίαιτες γίνονται όλο και πιο νόστιμες και φθηνές σε πολλές χώρες. Η υιοθέτησή τους θα γλίτωνε τη ζωή πάνω από 80 δισεκατομμυρίων ζώων το χρόνο και θα προκαλούσε 75% λιγότερη περιβαλλοντική ζημιά από τη διατροφή με κρέας. Τα οφέλη της φυτικής διατροφής για την υγεία και τη μακροζωία καθιερώνονται όλο και περισσότερο και έχουν ωθήσει έναν διακεκριμένο καρδιολόγο να παρατηρήσει: «Υπάρχουν δύο είδη καρδιολόγων: οι βίγκαν και εκείνοι που δεν έχουν διαβάσει τα δεδομένα».
Παρά αυτά τα αποδεδειγμένα πλεονεκτήματα μιας βίγκαν διατροφής, οι περισσότεροι άνθρωποι συνεχίζουν να τρώνε κρέας, χρησιμοποιώντας στρατηγικές όπως «αμυντικός συλλογισμός» ή ηθική απεμπλοκή και αποφυγή για να μειώσουν οποιαδήποτε ψυχολογική ανησυχία.
Κάθε Ιανουάριο από το 2014, η καμπάνια Veganuary – η οποία ενθαρρύνει τους ανθρώπους να τρώνε μια φυτική διατροφή τον Ιανουάριο- επιχειρεί να καταρρίψει αυτές τις ψυχολογικές άμυνες με φωτογραφίες χαριτωμένων χοιριδίων, χνουδωτών νεοσσών και μια πρόσκληση να δώσει μια ευκαιρία στην πρόκληση. Πέρυσι, περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου περίπου του 4% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου συμμετείχαν. Έρευνα του Veganuary δείχνει ότι πάνω από το 80% των συμμετεχόντων διατηρούν μεγάλες μειώσεις στην κατανάλωση κρέατος, μειώνοντας την πρόσληψη στο μισό ή και περισσότερο, μετά από έξι μήνες.
Στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, πραγματοποιήσαμε ανεξάρτητα τρεις διαδικτυακές μελέτες με συμμετέχοντες Veganuary (η τέταρτη βρίσκεται σε εξέλιξη) και ανακαλύψαμε πως όταν οι άνθρωποι μειώνουν ή αποφεύγουν το κρέας αρχίζουν επίσης να βλέπουν το κρέας και τον εαυτό τους διαφορετικά.
«Αηδία από το κρέας»
Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι αναφέρουν ότι τους αρέσει λιγότερο το κρέας, ενώ κάποιοι το βρίσκουν ακόμη και αηδιαστικό. Αυτό συμπληρώνει την προηγούμενη έρευνά μας που έδειξε ότι το 74% των χορτοφάγων και το 15% των ευέλικτων βρίσκουν το κρέας αηδιαστικό. Μια άλλη από τις μελέτες μας (υπό αξιολόγηση από ομοτίμους) προτείνει ότι αυτή η «αηδία για το κρέας» είναι βαθιά. Όσοι το αναφέρουν (κυρίως χορτοφάγοι) ανταποκρίνονται στην ιδέα της κατανάλωσης κρέατος με παρόμοιο τρόπο με τον τρόπο που αντιδρούν οι κρεατοφάγοι στην ιδέα της κατανάλωσης κοπράνων ή σάρκας ανθρώπου ή σκύλου.
Εάν εμφανιστούν τέτοια αρνητικά συναισθήματα όταν οι άνθρωποι αποφεύγουν το κρέας κατά τη διάρκεια του Veganuary, η εγκατάλειψη του κρέατος μακροπρόθεσμα μπορεί να μην είναι η θυσία που θα περίμεναν πολλοί. Τώρα συλλέγουμε δεδομένα 12 μηνών από 100 άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη Veganuary πέρυσι και θα δούμε εάν τα αρνητικά συναισθήματα για το κρέας προβλέπουν μακροπρόθεσμες αλλαγές στην κατανάλωση κρέατος.
Η συμμετοχή στο Veganuary φαίνεται επίσης να μετατοπίζει την ταυτότητα των ανθρώπων από το να βλέπουν τους εαυτούς τους ως κρεατοφάγους σε «μειωτές κρέατος» ή «αποκλείοντες κρέατος». Αυτές οι αλλαγές στη στάση και την αυτοαντίληψη συνδέονται με μεγαλύτερη επιτυχία στη μείωση της κατανάλωσης κρέατος κατά τη διάρκεια του Veganuary.
Μερικοί άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με μεγαλύτερη επιτυχία κατά τη διάρκεια του Veganuary και πέραν αυτού, περιλαμβάνουν αυξημένα συναισθήματα προσωπικού ελέγχου και βελτιώσεις στις πρακτικές δεξιότητες και γνώσεις που υποστηρίζουν μια δίαιτα χωρίς κρέας.
Μερικές από τις δυσκολίες που μπορούν να εμποδίσουν την επιτυχή συμμετοχή στο Veganuary περιλαμβάνουν την ανάγκη πλοήγησης στις επιλογές τροφίμων σε κοινωνικά περιβάλλοντα, την έλλειψη φυτικών επιλογών όταν τρώτε έξω και την αντιληπτή ταλαιπωρία του μαγειρέματος με βάση τα φυτά.
Εάν ανησυχείτε για την αντικατάσταση του κρέατος με υποκατάστατα φυτικής προέλευσης που μπορούν να είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα, οι πρόσφατες αναλύσεις είναι καθησυχαστικές και υποδεικνύουν ότι αυτά είναι συχνά πιο υγιεινά από το κρέας και δεν σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο ασθενειών που συνδέεται με την κατανάλωση ζωικής προέλευσης υπερπεξεργασμένα τρόφιμα, όπως λουκάνικα, μπιφτέκια και ζαμπόν. Ωστόσο, εάν είστε λάτρης των οσπρίων, η κατανάλωση περισσότερων από αυτά είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη για την υγεία και το περιβάλλον, εξοικονομώντας χρήματα.
Η νέα μας μελέτη στοχεύει να παρέχει πρόσθετη υποστήριξη στους συμμετέχοντες στο Veganuary, βοηθώντας τους να προετοιμαστούν διανοητικά σε κοινές προκλήσεις πριν από το Veganuary και κατά τη διάρκεια του μήνα. Συλλέγοντας δεδομένα πριν και μετά το Veganuary και τρεις μήνες αργότερα, ελπίζουμε επίσης να προσδιορίσουμε ποιες ψυχολογικές αλλαγές είναι πιο προγνωστικές για μακροπρόθεσμες μειώσεις στην κατανάλωση κρέατος. Εάν είστε περίεργοι να δείτε πώς μπορεί να σας επηρεάσει η εγκατάλειψη του κρέατος, γιατί να μην δοκιμάσετε;