Αναβλητικότητα, μια μεροληψία στις προτιμήσεις

Της Pragya Agarwal, The Conversation.

Οι ακυρώσεις των σχεδίων μας συχνά αρχίζουν με την αναβλητικότητα. Η αναβλητικότητα είναι μια ενδιαφέρουσα μορφή καθυστέρησης που είναι παράλογη υπό την έννοια ότι την κάνουμε παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε ότι μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες. Αυτά μπορεί να κυμαίνονται από κυρώσεις ή πρόστιμα για καθυστερημένο λογαριασμό έως και εγκατάλειψη σπουδών.

Αφήνετε τις φορολογικές σας δηλώσεις για την τελευταία στιγμή; Όλοι μας είμαστε σε κάποιο βαθμό αναβλητικοί και αν δείτε το βίντεο Inside the Mind of a Master Procrastinator του Tim Urban, στο Ted Talks που έχω δει θα παρηγορηθείτε γιατί θα μάθετε ότι ακόμη και τα περιστέρια χρονοτριβούν. Δεδομένου ότι η αναβλητικότητα προκαλεί άγχος, γιατί οι περισσότεροι από εμάς είμαστε επιρρεπείς; Όπως δείχνει η έρευνα, σχετίζεται με μια σειρά από γνωστικές προκαταλήψεις.

Οι ερευνητές έχουν ορίσει την αναβλητικότητα ως μια μεροληψία στις προτιμήσεις. Αφήνουμε να κάνουμε τις δυσάρεστες εργασίες για αργότερα γιατί δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στο τώρα. Για παράδειγμα, μπορεί να αγνοήσουμε τις μελλοντικές συνέπειες μιας ενέργειας. Υποκύπτετε για παράδειγμα στον πειρασμό να φάτε ακόμα ένα κομμάτι σοκολάτας, παρότι έχετε πει να τη μειώσετε. Η δύναμη της θέλησής μου δεν ανταποκρίνεται μπροστά στη στιγμιαία ευχαρίστηση.

Όταν αναβάλλουμε, επιλέγουμε μια θετική δραστηριότητα στο παρόν π.χ. να δούμε άλλο ένα βιντεάκι με γάτες στα σόσιαλ μίντια από το ξεκινήσουμε την ολοκλήρωση μιας εργασίας για το πανεπιστήμιο. Η προτίμησή μας για τα πράγματα και τις επιλογές μας μπορεί να παραμορφωθεί από τη σχετική χρονική μας απόσταση από αυτές τις επιλογές. Είμαστε έτοιμοι να επιλέξουμε ένα μικρότερο κέρδος σήμερα από ένα μεγαλύτερο κέρδος αύριο. Τούτου λεχθέντος, όλοι διαφέρουμε ως προς την ικανότητά μας να καταπολεμούμε αυτήν την παρόρμηση.

Όπως έχω δείξει στο βιβλίο μου Sway, μια άλλη γνωστική μεροληψία που είναι πιθανό να μπει στο παιχνίδι είναι η προκατάληψη του status quo. Ο εγκέφαλός μας είναι τεμπέλης και θέλουμε να αποφύγουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το γνωστικό φορτίο. Επομένως, είμαστε έτοιμοι να αποφύγουμε εργασίες που μας προκαλούν να αλλάξουμε νοοτροπία ή που οδηγούν σε γνωστικό φόρτο -προτιμάμε απλώς να παραμείνουμε στη χαλαρή κατάσταση του μυαλού που έχουμε αυτή τη στιγμή παρά να ασχοληθούμε με κάτι νέο και εξουθενωτικό.

Αυτό μας κάνει να αντισταθούμε στην αλλαγή, καθώς φοβόμαστε ότι θα μετανιώσουμε ότι κάναμε ενεργά επιλογές (όταν το να μην κάνουμε τίποτα είναι επίσης «επιλογή»). Οι απώλειες είναι σχεδόν δύο φορές πιο επιβλαβείς ψυχολογικά από ότι τα κέρδη είναι ωφέλιμα. Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται διπλάσιο ψυχολογικό πόνο από την απώλεια 100 $ από την ευχαρίστηση από την απόκτηση 100 $. Αυτή η μεροληψία σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να αναλάβουν κινδύνους δίνοντας ό,τι κατέχουν προς όφελος κάτι που «μπορεί» να τους είναι πιο κερδοφόρο στο μέλλον.

Ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας θα μπορούσαν να επηρεάσουν την τάση σας να τηρείτε το status quo. Εάν είστε ανοιχτοί και περίεργοι για νέα πράγματα, λιγότερο απεχθής στο να παίρνετε ρίσκα και έχετε ισχυρή αίσθηση του καθήκοντος (ευσυνειδησία), μπορεί να επηρεαστείτε ελαφρώς λιγότερο από αυτή την προκατάληψη.

Τα υπέρ και τα κατά

Η αναβλητικότητα είναι μια καθολική εμπειρία, ανεξάρτητα από τις πολιτισμικές διαφορές. Κατά την άποψή μου, δεν είναι σημάδι τεμπελιάς όπως συχνά χαρακτηρίζεται. Δεν είναι πάντα κακό να καθυστερείτε τις εργασίες σας. Πιστεύω ότι μερικές φορές δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε τις αβεβαιότητες. Και η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να μας βοηθήσει να πλοηγηθούμε σε δύσκολα συναισθήματα -ενδεχομένως να οδηγήσουμε σε καλύτερη δουλειά στο τέλος.

Λέγοντας αυτό, μερικές φορές η αναβλητικότητα μπορεί να είναι ένα πραγματικό εμπόδιο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ένα υποκείμενο πρόβλημα ψυχικής υγείας που χρειάζεται υποστήριξη και θεραπεία.

Αλλά ίσως το πιο σημαντικό, συγχωρήστε τον εαυτό σας για την καθυστέρηση. Όσο περισσότερο εσωτερικεύουμε τη ντροπή και την ενοχή, τόσο περισσότερο είναι πιθανό να χρονοτριβούμε στο μέλλον και αυτό μπορεί να είναι ένα επιπλέον έναυσμα που μπορεί να μας αναγκάσει να αναβάλλουμε ακόμη περισσότερο.

Δείτε επίσης