Το παρακάτω κείμενο βασίστηκε σε άρθρο Tης Veronica Lamarche στο The Conversation.
Η απόρριψη πονάει. Ο Μάθιου Πέρι, o Τσάντλερ από τα «Φιλαράκια» είχε μια σύντομη σχέση με τη διάσημη ηθοποιό Τζούλια Ρόμπερτς. Οι δυο τους γνωρίστηκαν στα γυρίσματα της σειράς «Τα Φιλαράκια», όπου η Ρόμπερτς έκανε ένα σύντομο πέρασμα. Στο βιβλίο του «Φιλαράκια, Εραστές και το Μεγάλο Φριχτό Πράγμα» ο Μάθιου Πέρι περιέγραψε το φλερτ με την Τζούλια Ρόμπερτς και το πώς οι δυο τους κατέληξαν να είναι ζευγάρι για σύντομο χρονικό διάστημα. Μετά από τρεις μήνες ανταλλαγή μηνυμάτων, η Τζούλια του τηλεφώνησε και του είπε. «Θα έρθω σπίτι σου στις δύο το μεσημέρι του Σαββάτου».
Έτσι άρχισε η σχέση αλλά ο Μάθιου όμως φοβόταν την απόρριψη γιατί δεν ήταν σίγουρος για τον εαυτό του. «Το να βγαίνω με την Τζούλια Ρόμπερτς ήταν πάρα πολύ για μένα» έγραψε στο βιβλίο του. «Ήμουν συνεχώς σίγουρος ότι επρόκειτο να με χώριζε. Γιατί όχι; Δεν ήμουν αρκετός. Δεν θα μπορούσα ποτέ να είμαι αρκετός. Ήμουν διαλυμένος, ανάξιος για αγάπη. Αντί λοιπόν να αντιμετωπίσω την αναπόφευκτη αγωνία της απώλειας της, χώρισα με την όμορφη και λαμπερή Τζούλια Ρόμπερτς». Με άλλα λόγια ο Μάθιου Πέρι χώρισε την Τζούλια Ρόμπερτ για να μη νιώσει την απόρριψη από αυτήν που τη θεωρούσε αναπόφευκτη.
Έχει πληγώσει ποτέ τα συναισθήματά σας ένας ερωτικός σύντροφος ή κάποιος/α που είχατε ερωτευτεί; Δεν είσαστε οι μόνοι. Πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να καυχηθούν ποσοστό επιτυχίας 100% όταν πρόκειται να προσελκύσουν ερωτικό ενδιαφέρον. Ακόμη και για εκείνους που είναι πολύ επιθυμητοί, κανένας σύντροφος δεν είναι πάντα προσεκτικός με τις ανάγκες τους, οδηγώντας σε συγκρούσεις, απογοητεύσεις και χωρισμούς. Δεδομένης της πανταχού παρουσίας της ρομαντικής απόρριψης, γιατί είναι συχνά τόσο δύσκολο να αποκριθούμε με προσαρμοστικούς και όχι καταστροφικούς τρόπους;
Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά πλάσματα. Χιλιετίες που βασιζόμαστε στην οικογένειά μας και στις ευρύτερες κοινωνικές κοινότητες για επιβίωση σημαίνει ότι έχουμε εξελίξει πολύπλοκα ψυχολογικά συστήματα για να παρακολουθούμε εάν είμαστε με ασφάλεια συνδεδεμένοι με άλλους ή κινδυνεύουμε να απομακρυνθούμε από τις ομάδες μας. Η εξελικτική σημασία της κοινωνικής σύνδεσης με τους άλλους είναι τόσο σημαντική που ορισμένοι ερευνητές έχουν φτάσει στο σημείο να υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι έχουν μια θεμελιώδη ανάγκη για αποδοχή μέσω θετικών και ικανοποιητικών σχέσεων.
Αν πρόσφατα απορριφθήκατε από κάποιον/α που είχατε συναισθήματα ή ο/η σύντροφος τερμάτισε τη σχέση σας, οι παρακάτω συμβουλές -που υποστηρίζονται από την ψυχολογία- θα σας βοηθήσουν να προχωρήσετε.
Γιατί πονάει τόσο πολύ η απόρριψη;
Σε πολλές κοινωνίες, οι ερωτικές σχέσεις προσφέρουν συνήθως τις ισχυρότερες μορφές σύνδεσης -και κατά συνέπεια, ευκαιρίες για απόρριψη. Από την απόρριψη ή την εξαφάνιση από τους υποψήφιους συντρόφους, την αγνόηση των συναισθηματικών αναγκών στη σχέση σας, μέχρι τις επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις, χωρισμούς και διαζύγια, η απόρριψη μπορεί να εκδηλωθεί σε όλα τα στάδια της ερωτικής ζωής. Αυτές οι στιγμές απόρριψης ενισχύουν την ανάγκη μας να ανήκουμε. Μας παρακινούν να ανταποκριθούμε με τρόπο που αποκαθιστά τα αισθήματα ασφάλειας και σύνδεσης, επειδή φωτίζουν τους ψυχολογικούς κινδύνους του “να μείνουμε έξω” και να μείνουμε ευάλωτοι. Αλλά ενώ η ρομαντική απόρριψη είναι πάντα δυσάρεστη, δεν αντιδρούν στην απόρριψη με τον ίδιο τρόπο.
Τα άτομα που έχουν υψηλότερη ευαισθησία στην απόρριψη παρακολουθούν πιο ενεργά τα πιθανά σημάδια απόρριψης από τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αυτή η υπερευαισθησία συχνά γυρίζει μπούμερανγκ, οδηγώντας τους σε υπερβολική πρόβλεψη απόρριψης και αποτρέποντας τους άλλους από το να συμπεριφέρονται με τρόπους που θα τους παρείχαν καθησυχασμό.
Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ότι ανακαλύψατε ότι μια παρέα συναντήθηκε για καφέ και δεν σας προσκάλεσε. Είναι φυσικό να νιώσετε περιφρονημένοι ακόμα κι αν δεν ήταν αυτή η πρόθεσή τους. Τα άτομα με χαμηλότερη ευαισθησία απόρριψης είναι πιο πιθανό να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η βλάβη ήταν ακούσια και να επικεντρωθούν στα θετικά. Ίσως, προτείνετε ότι “φαίνεται ότι περάσατε υπέροχα, καλέστε και μένα την επόμενη φορά.”
Τα άτομα με υψηλότερη ευαισθησία στην απόρριψη είναι πιο πιθανό να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ο αποκλεισμός δεν ήταν μόνο σκόπιμος, αλλά ενδεικτικό ότι η αυτή η ομάδα τρέφει κάποιου είδους δυσαρέσκεια απέναντί σας. Αυτές οι υποθέσεις μπορούν να οδηγήσουν σε απόσυρση. Αντί να ανοίξουν την πόρτα για μια πρόσκληση στο μέλλον, την κλείνουν πίσω τους.
Η ενασχόληση με την προστασία του εαυτού από την απόρριψη συχνά συμβάλλει σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Για παράδειγμα, τα άτομα με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση συχνά υπερπροβλέπουν την απόρριψη από τους άλλους. Κατά συνέπεια, είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι ένας πιθανός ρομαντικός σύντροφος είναι αδιάφορος. Αυτή η υπόθεση αδιαφορίας τους εμποδίζει ακόμη και να επιχειρήσουν να ξεκινήσουν μια σχέση. Ο πιθανός σύντροφός τους μπορεί να παρερμηνεύσει την επιφυλακτικότητα ως αδιαφορία ή μπορεί να μην συνειδητοποιήσει ποτέ ότι η πόρτα για σύνδεση ήταν ανοιχτή, εξασφαλίζοντας έτσι την «απόρριψη». Ο μόνος τρόπος για να σπάσετε αυτόν τον κύκλο είναι να προσπαθήσετε να συνδεθείτε, αντί να ελπίζετε ή να υποθέσετε ότι το άλλο άτομο θα κάνει πάντα την πρώτη κίνηση.
Αντίθετα, τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση ασχολούνται λιγότερο με την αποφυγή της απόρριψης και επομένως είναι πιο πιθανό να συνεχίσουν να βλέπουν τους αγαπημένους τους μέσα από “ροζ γυαλιά”, ακόμη και μετά την απόρριψη.
Πώς να αντιμετωπίσετε τη ρομαντική απόρριψη
Το να είσαστε πιο ευαίσθητος στα προειδοποιητικά σημάδια της απόρριψης δεν σημαίνει ότι έχετε ανοσία στο “τσίμπημα” της. Η εμπειρία της απόρριψης οδηγεί τους περισσότερους ανθρώπους να αισθάνονται χειρότερα για τον εαυτό τους και τους άλλους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιθετικές και εγωιστικές ενέργειες.
Έρευνες έχουν δείξει ότι μερικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να βλέπουν θεμιτό τον σεξουαλικό καταναγκασμό εναντίον ενός συντρόφου, εάν έχουν πληγωθεί. Επομένως, σε μια σκληρή στροφή της μοίρας, αυτοί οι πληγωμένοι άνθρωποι συχνά πληγώνουν άλλους, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα επανασύνδεσης.
Πώς μπορείτε να βρείτε πιο προσαρμοστικούς τρόπους αντιμετώπισης της απόρριψης; Ένα σημαντικό πρώτο βήμα είναι ο αυτοστοχασμός. Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ένα ανασφαλές στυλ προσκόλλησης (άτομα που έχουν λιγότερο αυτοσεβασμό και περιμένουν από τους άλλους ότι δεν θα τους εκτιμήσουν) είναι πιο πιθανό να είναι ευαίσθητα στην απόρριψη.
Αναγνωρίζοντας ότι αυτό είναι κάτι με το οποίο αγωνίζεστε μπορεί να σας βοηθήσει να είστε προσεκτικοί στον τρόπο με τον οποίο αποκρίνεστε στις εμπειρίες. Ακόμη και τα άτομα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην απόρριψη ωφελούνται από το να μην επικρίνουν τις εσωτερικές τους εμπειρίες και είναι λιγότερο πιθανό να αναφέρουν αρνητικά συναισθήματα μετά την απόρριψη.
Μια άλλη στρατηγική στην οποία μπορείτε να δουλέψετε είναι οι εποικοδομητικές και όχι καταστροφικές προσεγγίσεις στην επικοινωνία. Επειδή η απόρριψη μας κάνει να αισθανόμαστε αμυντικοί, μπορεί να μας οδηγήσει να εκφραζόμαστε με υπερβολικά αρνητικούς και έμμεσους τρόπους. Προσπαθήστε να μην εστιάζετε στις προθέσεις του συντρόφου σας.
Δεν είναι απαραίτητο να ξεφύγετε από την απόρριψη ή να την προλάβετε με τον τρόπο που έκανε ο Μάθιου Πέρι. Είναι ένα σημαντικό κοινωνικό σύνθημα που μπορεί να σας παρακινήσει προς την αυτοβελτίωση και τη σύνδεση με τους άλλους. Τα άτομα που μπορούν να αποδεχθούν πλήρως τα πιθανά οφέλη που προκύπτουν από τη σύνδεση με άλλους, παρά τους πιθανούς κινδύνους, είναι πιο πιθανό να αποκομίσουν τα οφέλη.
