Βλέπετε το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο; Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο των Συρακουσών και το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν διερεύνησε πρόσφατα τα προσωπικά χαρακτηριστικά που βοηθούν τους ανθρώπους να χειρίζονται παρατεταμένους στρεσογόνους παράγοντες, όπως μια πανδημία. Με επικεφαλής την Jeewon Oh, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στο Κολλέγιο Τεχνών και Επιστημών του Syracuse Universitye, η ερυνητική ομάδα εμβάθυνε στην αισιοδοξία και την απαισιοδοξία και πώς αυτές οι νοοτροπίες επηρεάζουν την ευημερία.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δεδομένα από την Health and Retirement Study, μια μεγάλης κλίμακας μελέτη που συγκεντρώνει ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών ηλικίας 50 ετών και άνω. Το 2016, οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτήσεις που αξιολογούσαν τα επίπεδα αισιοδοξίας τους, όπως «Σε αβέβαιες στιγμές, συνήθως περιμένω το καλύτερο» και απαισιοδοξία, όπως «δεν περιμένω σχεδόν ποτέ τα πράγματα να πάνε όπως μου αρέσει».
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 (μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020), οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με συμπεριφορές που σχετίζονται με την υγεία που είτε αύξησαν είτε μείωσαν τον κίνδυνο μετάδοσης της COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της συχνότητας κάλυψης, των ταξιδιωτικών συνηθειών και της πιθανότητας παραμονής στο σπίτι.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε αυτά τα δεδομένα για να διερευνήσει πώς η νοοτροπία των ανθρώπων επηρέασε την ψυχολογική και σωματική τους ευεξία σε περιόδους προκλήσεων. Ανάμεσα στα ευρήματά τους, διαπίστωσαν ότι η μεγαλύτερη αισιοδοξία προάγει την ανθεκτικότητα και την ευημερία όταν αντιμετωπίζουμε στρεσογόνους παράγοντες όπως η πανδημία, ενώ η χαμηλότερη απαισιοδοξία συνδέεται με ασφαλέστερες συμπεριφορές υγείας. Τα ευρήματά τους δημοσιεύτηκαν στο Journal of Research in Personality.
Η Jeewon Oh μοιράζεται μερικές βασικές γνώσεις από την έρευνα.
Ποιο ήταν το κίνητρο αυτής της μελέτης;
Η πανδημία εισήγαγε πολλές αλλαγές και θέλαμε να μάθουμε περισσότερα για τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν μόνιμους και ανεξέλεγκτους στρεσογόνους παράγοντες όπως η πανδημία. Εξετάσαμε την αισιοδοξία, γιατί παρακινεί τη δράση. Εφόσον οι αισιόδοξοι βλέπουν θετικά τις αγχωτικές καταστάσεις, είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν άμεσα το θέμα ή να προσπαθήσουν να προσαρμοστούν όταν τα πράγματα είναι ανεξέλεγκτα.
Ποια ήταν τα οφέλη για όσους ήταν πιο αισιόδοξοι; Πώς συσχετίστηκε η αισιοδοξία/απαισιοδοξία με την ευημερία κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Τόσο η αισιοδοξία όσο και η απαισιοδοξία είχαν ανεξάρτητες συσχετίσεις με την ψυχολογική ευεξία. Έτσι, οι άνθρωποι που είναι πιο αισιόδοξοι και λιγότερο απαισιόδοξοι ανησυχούσαν λιγότερο, ήταν λιγότερο αγχωμένοι και μόνοι και ήταν πιο ανθεκτικοί. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι αυτοί οι άνθρωποι ασχολούνταν με περισσότερη σωματική δραστηριότητα και αντιλαμβάνονταν περισσότερη κοινωνική υποστήριξη και λιγότερη πίεση από τις σχέσεις τους.
Είναι ενδιαφέρον πως όταν επρόκειτο για συμπεριφορές που σχετίζονται με την COVID/υγεία, η απαισιοδοξία έπαιξε σημαντικό ρόλο, αλλά η αισιοδοξία όχι. Με άλλα λόγια, άτομα με λιγότερο απαισιόδοξη νοοτροπία (αλλά όχι πιο αισιόδοξα), που έχουν ασθενέστερες αρνητικές προσδοκίες τείνουν να επιδίδονται σε λιγότερο επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως ταξίδια και περισσότερες δραστηριότητες στο σπίτι, από την παρακολούθηση τηλεόρασης και την κηπουρική έως το διαλογισμό.
Πώς επηρεάζει η αισιοδοξία ή η απαισιοδοξία τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις και τις αποτυχίες;
Γενικά, η τακτική αισιοδοξία/απαισιοδοξία δεν είναι να πιστεύετε ότι δεν θα αρρωστήσετε ή θα αρρωστήσετε (σε σύγκριση με άλλους), αλλά να γνωρίζετε την πραγματικότητα και να πιστεύετε ότι τα πράγματα τελικά θα πάνε καλά. Αυτή η θετική νοοτροπία βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και να τα λύνουν. Σε τελική ανάλυση, αν πιστεύετε ότι τα πράγματα δεν θα πάνε ποτέ καλά, γιατί να προσπαθήσετε;
Υπάρχει τρόπος να τονώσει κανείς την αισιοδοξία του σε περιόδους που μπορεί να είναι πιο ανήσυχος, όπως κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Μπορεί να είναι πιο εύκολο να σκεφτείτε να κάνετε αυτό που κάνουν οι αισιόδοξοι παρά να προσπαθήσετε να σκεφτείτε διαφορετικά. Τα άτομα με χαμηλότερη απαισιοδοξία ανέφεραν την αλλαγή της συμπεριφοράς τους για να προσαρμοστούν στην κατάσταση, να συναντώνται συχνότερα με άτομα στο Zoom και να ασκούνται στο σπίτι (έναντι της επίσκεψης στο γυμναστήριο και της προσωπικής συνάντησης με άλλα άτομα). Ήταν αυτές οι αλλαγές στις συμπεριφορές όπως η περισσότερη άσκηση που βοήθησαν εν μέρει στην ευημερία των ανθρώπων.
Τι αποκαλύπτει αυτή η μελέτη για την υγεία και την ψυχολογική ευεξία στον κόσμο μετά την πανδημία;
Υπήρχαν στοιχεία πριν από την πανδημία ότι οι αισιόδοξοι άνθρωποι τα πάνε καλά σε πολλές καταστάσεις. Παρόλο που χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε το γιατί, η μελέτη μας διαπίστωσε ότι οι αισιόδοξοι τα πήγαιναν καλύτερα ακόμα και σε νέες δυσκολίες. Ως εκ τούτου, η ανάπτυξη αισιοδοξίας και η εκμάθηση του τρόπου αντιμετώπισης με ευέλικτο τρόπο μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας σε διάφορες καταστάσεις.
Περισσότερες πληροφορίες: Jeewon Oh et al, Optimism and pessimism were prospectively associated with adaptation during the COVID-19 pandemic, Journal of Research in Personality (2024). DOI: 10.1016/j.jrp.2024.104541.
