Ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου είναι χαμηλότερος σε άτομα με παχυσαρκία που έχουν γενετική προδιάθεση για υψηλό ΔΜΣ σε σχέση με τα άτομα με παχυσαρκία που επηρεάζεται κυρίως από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, αναφέρουν ερευνητές από το Karolinska Institutet στο eClinicalMedicine.
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια παγκόσμια αύξηση της συχνότητας του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας. Σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει τώρα με υπέρβαρο ή παχυσαρκία. «Ο αριθμός είναι ανησυχητικός, καθώς είναι καλά τεκμηριωμένο ότι ένας υψηλός ΔΜΣ στη μέση ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων παθήσεων», είπε η Ida Karlsson, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής του Ινστιτούτου Karolinska.
Ωστόσο, σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων ποικίλλει ευρέως μεταξύ των ατόμων με παχυσαρκία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από περισσότερα από 15.000 διδύμους από το Σουηδικό Μητρώο Διδύμων, συλλέγοντας πληροφορίες σχετικά με τον ΔΜΣ τους και τη γενετική τους προδιάθεση για υψηλό ΔΜΣ. Χρησιμοποίησαν επίσης δεδομένα από ιατρικά μητρώα για να καθορίσουν τη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων σε αυτήν την ομάδα.
Οι μελέτες διδύμων έχουν υπολογίσει ότι η κληρονομικότητα του ΔΜΣ ανέρχεται σε 45-85%1 και η πιο πρόσφατη μελέτη2 συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος (GWAS) εντόπισε 941 γενετικές παρέχοντας έτσι στοιχεία ότι η παχυσαρκία και οι φαινότυποι που σχετίζονται με την παχυσαρκία είναι κατ’ εξοχήν κληρονομήσιμοι.
Αναλύοντας τις πληροφορίες, οι ερευνητές μπόρεσαν να μελετήσουν πώς το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία ως αποτέλεσμα γενετικών έναντι περιβαλλοντικών παραγόντων και του τρόπου ζωής επηρέασαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
«Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και καρδιαγγειακών παθήσεων ήταν διπλάσια σε όσους είχαν γενετική προδιάθεση για χαμηλό ΔΜΣ από ότι σε αυτούς με παχυσαρκία που οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες», είπε η Karlsson.
Η Karlsson τονίζει ότι ο υγιής τρόπος ζωής είναι πάντα σημαντικός για όλους και ότι ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου ήταν υψηλότερος σε όλα τα άτομα με παραπανίσια κιλά ή παχυσαρκία σε σύγκριση με τα άτομα που έχουν υγιές βάρος. Ωστόσο, τα ευρήματα δείχνουν επίσης ότι η παχυσαρκία που οφείλεται κυρίως σε γενετικούς παράγοντες μπορεί να μην έχει τον ίδιο αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία με την παχυσαρκία που οφείλεται σε άλλους παράγοντες, όπως ο τρόπος ζωής.
«Η παχυσαρκία είναι μια πολύπλοκη κοινή ασθένεια που μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές αιτίες», είπε. «Δεδομένου ότι είναι τόσο στιγματισμένη, τα αποτελέσματα μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ότι οι επιπτώσεις του στην υγεία διαφέρουν από το ένα άτομο στο άλλο».
Και συνέχισε: «Αν και όλοι γνωρίζουμε ότι χρειάζεται περισσότερη άσκηση και δίαιτα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, υπάρχει ακόμα ένα μεγάλο στίγμα που συνδέεται με αυτό. Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να κερδίσουμε πολλά εστιάζοντας στο τι προκάλεσε την παχυσαρκία και τι μπορούμε να κάνουμε για να μειωθεί ο κίνδυνος συννοσηρότητας σε κάθε άτομο αντί να εστιάσουμε κυρίως στον ΔΜΣ».
Το επόμενο βήμα της έρευνας της Karlsson είναι να εξετάσει πώς τα άτομα με παχυσαρκία που προκαλούνται, αντίστοιχα, από γενετικούς παράγοντες και παράγοντες τρόπου ζωής διαφέρουν όσον αφορά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τη χοληστερόλη και τους δείκτες φλεγμονής.
Περισσότερες πληροφορίες: Genetically and environmentally predicted obesity in relation to cardiovascular disease: a nationwide cohort study. eClinicalMedicine, 2023; 101943 DOI: 10.1016/j.eclinm.2023.101943.
Πηγές:
- Min J. Chiu D.T. Wang Y. Variation in the heritability of body mass index based on diverse twin studies: a systematic review.Obes Rev. 2013; 14: 871-882.
- Yengo L. Sidorenko J. Kemper K.E. et al. Meta-analysis of genome-wide association studies for height and body mass index in ∼700000 individuals of European ancestry. Hum Mol Genet. 2018; 27: 3641-3649.
