Του Vincent Ho, The Conversation.
Μπορεί να έχετε ακούσει ότι τα πολλά αυγά να σας προκαλούν δυσκοιλιότητα. Το ισχυρίζονται και οι influencers στο Instagram. Κάποτε τα αυγά κατηγορήθηκαν για την αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, κάτι που αποδείχθηκε αναληθές. Κάναμε λάθος και για τα αυγά και τη δυσκοιλιότητα;
Η δυσκοιλιότητα σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι. Ας εστιάσουμε στη «λειτουργική δυσκοιλιότητα», όταν οι άνθρωποι έχουν δύσκολες, σπάνιες κενώσεις. Αυτή η δυσκοιλιότητα δεν οφείλεται σε φυσική απόφραξη του εντέρου ή σε ασθένεια. Η λειτουργική δυσκοιλιότητα είναι συχνή. Παγκοσμίως, περίπου 1 στους 10 ενήλικες (10,1%) και 1 στα 7 παιδιά (14,4%) το έχουν ανά πάσα στιγμή. Φταίει η κατανάλωση αυγών; Αρκετές μελέτες συνδέουν την κατανάλωση αυγών με τη δυσκοιλιότητα, αλλά όχι απαραίτητα όπως νομίζετε.
Μια μελέτη του 2002 σε 1.699 Ιάπωνες άνω των 40 ετών διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που έτρωγαν αυγά τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα είχαν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν δυσκοιλιότητα. Η κατανάλωση αυγών δεν επηρέασε τα ποσοστά δυσκοιλιότητας στους άνδρες. Οι ερευνητές δεν μπορούσαν να εξηγήσουν τη διαφορά.
Σε μια μεταγενέστερη μελέτη συμμετείχαν 3.770 φοιτήτριες Ιαπωνικού πανεπιστημίου που συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το τι είχαν φάει τον περασμένο μήνα. Μια δυτική διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένα κρέατα και αυγά συνδέθηκε με περισσότερη δυσκοιλιότητα από μια παραδοσιακή ιαπωνική διατροφή (η οποία έχει πολύ ρύζι αλλά όχι πολύ ψωμί ή προϊόντα ζαχαροπλαστείου.
Μια άλλη μελέτη εξέτασε ενήλικες μέσης ηλικίας στη νότια Κίνα που έτρωγαν αυγά πάπιας ή κοτόπουλου ως μέρος μιας δυτικής διατροφής. Αυτό συνδέθηκε με υψηλότερο κίνδυνο δυσκοιλιότητας σε σύγκριση με την παραδοσιακή νότια κινεζική διατροφή, η οποία έχει πολλά επεξεργασμένα δημητριακά, λαχανικά, φρούτα, λαχανικά τουρσί, ψάρια και γαρίδες.
Ωστόσο, τέτοιες διατροφικές μελέτες βασίζονται στο ότι οι συμμετέχοντες θυμούνται τι έτρωγαν. Oι άνθρωποι δεν συμπληρώνουν πάντα με ειλικρίνεια τα διατροφικά ερωτηματολόγια και τείνουν να υποτιμούν ότι τρώνε ανθυγιεινά τρόφιμα. Επομένως, τα διατροφικά ερωτηματολόγια δεν είναι πάντα ακριβή. Ακόμη και αν αυτές οι μελέτες αναφέρουν τα αυγά, ο πληθυσμός που μελετήθηκε μπορεί να διαφέρει σε ηλικία, φύλο και εθνικότητα. Επομένως, τα ευρήματα μπορεί να μην ισχύουν καθολικά.
Τι θα λέγατε για άλλα στοιχεία; Εργαστηριακά πειράματα που εξετάζουν τον τρόπο πέψης των πρωτεϊνών του αυγού στο έντερο μπορεί να προσφέρουν κάποιες ενδείξεις. Όταν οι ερευνητές τάισαν πρωτεΐνη από κρόκο αυγού αρουραίους με δυσκοιλιότητα, η δυσκοιλιότητα τους βελτιώθηκε. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε μια πρωτεΐνη του κρόκου αυγού που ονομάζεται φωσβιτίνη (phosvitin). Αυτή η πρωτεΐνη συγκρατεί το νερό γύρω της στο παχύ έντερο και κάνει τα κόπρανα πιο ογκώδη και ευκολότερα να περάσουν.
Τι θα λέγατε για τους ανθρώπους; Από όσο γνωρίζω, καμία συγκεκριμένη έρευνα δεν περιελάμβανε διατροφή των ανθρώπων με αυγά για να διαπιστώσει εάν αυτό θεράπευσε τη δυσκοιλιότητα ή την έκανε χειρότερη. Αλλά γνωρίζουμε κάποια λίγα πράγματα για το τι συμβαίνει στο έντερο όταν οι άνθρωποι τρώνε αυγά.
Αν και τα αυγά είναι μια αρκετά εύπεπτη τροφή για τον άνθρωπο, η έρευνα δείχνει ότι ακόμη και μαγειρεμένες οι πρωτεΐνες των αυγών δεν απορροφώνται στο λεπτό έντερο. Μια μικρή ποσότητα φτάνει στο κόλον όπου συνδέεται με αυξημένο αριθμό καλών βακτηρίων, όπως τα είδη Bifidobacterium και Prevotella. Συχνά υπάρχει περισσότερη Prevotella, ιδιαίτερα σε άτομα με πιο χαλαρά κόπρανα. Έτσι, ορισμένες έρευνες υποστηρίζουν την ιδέα ότι η κατανάλωση αυγών βελτιώνει τη δυσκοιλιότητα.
Τι γίνεται με την κατανάλωση πολλών πρωτεϊνών;
Τα αυγά είναι πλούσια σε πρωτεΐνη. Μπορεί μια διατροφή με πολλές πρωτεΐνες να προκαλέσει δυσκοιλιότητα; Όχι, δεν φταίει η ίδια η πρωτεΐνη, σύμφωνα με έρευνα που αφορά ενήλικες και παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι κάποιος που έκανε δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες είχε περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσει δυσκοιλιότητα μετά την κατανάλωση επιπλέον πρωτεΐνης (που ισοδυναμεί με δύο επιπλέον μικρά αυγά την ημέρα). Αυτό συγκρίνεται με κάποιον που τρώει μέτρια ποσότητα υδατανθράκων. Γιατί η διαφορά; Οι ερευνητές είπαν ότι η χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων θα μπορούσε να συνδέεται με λιγότερη Prevotella στα κόπρανα τους, δυνητικά καθιστώντας τα κόπρανα πιο σφριγηλά. Αυτό είναι λογικό. Οι φυτικές ίνες είναι ένας τύπος υδατάνθρακα που το σώμα δεν μπορεί να αφομοιώσει. Οι χαμηλές φυτικές ίνες συνδέονται με τη δυσκοιλιότητα.
Εάν έχουμε επαρκείς φυτικές ίνες στη διατροφή μας και τρώμε επιπλέον πρωτεΐνη, αυτό δεν θα επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα. Μπορεί να τη βελτιώσει. Ωστόσο, η μη κατανάλωση αρκετών φυτικών ινών σε μια δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας.
Υπάρχει επίσης ένας τύπος λειτουργικής δυσκοιλιότητας που σχετίζεται με τις τροφικές αλλεργίες των παιδιών. Μια ελληνική μελέτη με επικεφαλής την αλλεργιολόγο Αικατερίνη Συρίγου από το νοσοκομείο Σωτηρία εξέτασε παιδιά με χρόνια δυσκοιλιότητα για να διαπιστωθεί εάν είχαν τροφικές αλλεργίες. Τα παιδιά που είχαν τροφικές αλλεργίες έκαναν δίαιτα χωρίς αυτές τις τροφές (συμπεριλαμβανομένων των αυγών) για οκτώ εβδομάδες. Η δυσκοιλιότητα βελτιώθηκε στα περισσότερα από αυτά τα παιδιά.
Πώς σχετίζονται οι τροφικές αλλεργίες στα παιδιά και η δυσκοιλιότητα; Ένας τύπος ανοσοκυττάρου που βρίσκεται σε άτομα με αλλεργίες, γνωστός ως σιτευτικά κύτταρα (mast cells), μπορεί να επηρεάσουν τα έντερα. Αυτά τα κύτταρα μπορούν να συμβάλουν στο να μην συστέλλονται καλά οι μύες του εντέρου. Το φαγητό είναι λιγότερο ικανό να μετακινηθεί, οδηγώντας σε δυσκοιλιότητα. Έτσι, εάν έχουν αποκλειστεί όλες οι άλλες αιτίες δυσκοιλιότητας ενός παιδιού και έχουν τροφική αλλεργία, η δυσκοιλιότητα του μπορεί να σχετίζεται με αλλεργία. Ωστόσο, συνιστάται να δοκιμάσετε υγιεινή διατροφή, με αρκετά υγρά και φυτικές ίνες πρώτα. Εάν αυτό δεν επιλύσει τη δυσκοιλιότητα, το παιδί θα μπορούσε να δοκιμάσει μια δίαιτα εξάλειψης, υπό ιατρική παρακολούθηση.
Συνολικά, δεν υπάρχουν σταθερές ενδείξεις ότι η κατανάλωση περισσότερων αυγών οδηγεί σε δυσκοιλιότητα. Εφόσον τρώτε μια ποικίλη διατροφή που περιέχει φυτικές ίνες μαζί με τα αυγά σας, δεν θα πρέπει να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος δυσκοιλιότητας. Εάν η χρόνια δυσκοιλιότητα δεν βελτιωθεί με επιπλέον υγρά και φυτικές ίνες, μιλήστε με το γιατρό σας.
