Το πλαστικό είναι παντού. Και πολλά προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή ζωή, όπως ρούχα και σφουγγάρια καθαρισμού, μπορούν να μας εκθέσουν σε μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια μεγέθους μικρομέτρου που ονομάζονται μικροπλαστικά.
Τώρα, στη λίστα θα μπορούσε να προστεθεί και η τσίχλα. Σε μια πιλοτική μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η τσίχλα μπορεί να απελευθερώσει εκατοντάδες έως χιλιάδες μικροπλαστικά ανά κομμάτι στο σάλιο και ενδεχομένως να καταποθούν. Οι ερευνητές θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματά τους στην εαρινή συνάντηση της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας (ACS).
«Στόχος μας δεν είναι να ανησυχήσουμε κανέναν», λέει ο Sanjay Mohanty, ο κύριος ερευνητής του έργου και καθηγητής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA). «Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν εάν τα μικροπλαστικά είναι επικίνδυνα για εμάς ή όχι. Δεν υπάρχουν δοκιμές σε ανθρώπους. Αλλά ξέρουμε ότι εκτιθέμεθα σε πλαστικά στην καθημερινή ζωή, και αυτό θέλαμε να εξετάσουμε εδώ».
Μελέτες σε ζώα και ανθρώπινα κύτταρα δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη, επομένως, όσο περιμένουμε οριστικές απαντήσεις από την επιστημονική κοινότητα, τα άτομα μπορούν να λάβουν μέτρα για να μειώσουν την έκθεσή τους στα μικροπλαστικά.
Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν δεκάδες χιλιάδες μικροπλαστικά (πλάτους μεταξύ 1 μικρομέτρου και 5 χιλιοστών) κάθε χρόνο μέσω τροφίμων, ποτών, πλαστικών συσκευασιών, επικαλύψεων και διεργασιών παραγωγής ή κατασκευής. Ωστόσο, η τσίχλα ως πιθανή πηγή μικροπλαστικών δεν έχει μελετηθεί ευρέως, παρά την παγκόσμια δημοτικότητα.
Έτσι, ο Mohanty και μια μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο εργαστήριό του, η Lisa Lowe, θέλησαν να προσδιορίσουν πόσα μικροπλαστικά θα μπορούσε να καταπιεί ένα άτομο από το μάσημα φυσικών και συνθετικών τσίχλων.
Οι τσίχλες παρασκευάζονται από λαστιχένια βάση, γλυκαντικό, αρώματα και άλλα συστατικά. Τα φυσικά προϊόντα τσίχλας χρησιμοποιούν ένα πολυμερές φυτικής προέλευσης ή άλλο χυμό δέντρων, για να επιτύχουν τη σωστή μασητικότητα, ενώ άλλα προϊόντα χρησιμοποιούν βάσεις συνθετικού καουτσούκ από πολυμερή με βάση το πετρέλαιο. «Η αρχική μας υπόθεση ήταν ότι τα συνθετικά κόμμεα θα είχαν πολύ περισσότερα μικροπλαστικά επειδή η βάση είναι ένα είδος πλαστικού», λέει η Lowe.
Οι ερευνητές εξέτασαν πέντε μάρκες συνθετικής τσίχλας και πέντε μάρκες φυσικής τσίχλας, όλες διαθέσιμες στο εμπόριο.
Στο εργαστήριο, το άτομο μασούσε τσίχλα για 4 λεπτά, παράγοντας δείγματα σάλιου κάθε 30 δευτερόλεπτα, και στη συνέχεια ένα τελευταίο ξέπλυμα στόματος με καθαρό νερό, τα οποία συνδυάστηκαν σε ένα μόνο δείγμα. Σε ένα άλλο πείραμα, δείγματα σάλιου συλλέχθηκαν περιοδικά για 20 λεπτά για να εξεταστεί ο ρυθμός απελευθέρωσης μικροπλαστικών από κάθε κομμάτι τσίχλας. Στη συνέχεια, οι ερευνητές μέτρησαν τον αριθμό των μικροπλαστικών που υπάρχουν σε κάθε δείγμα σάλιου.
Τα πλαστικά σωματίδια είτε χρωματίστηκαν με κόκκινο χρώμα και μετρήθηκαν σε μικροσκόπιο είτε αναλύθηκαν με φασματοσκοπία υπέρυθρης μετατροπής Fourier, η οποία παρείχε επίσης τη σύνθεση του πολυμερούς.
Η Lowe μέτρησε κατά μέσο όρο 100 μικροπλαστικά που απελευθερώθηκαν ανά γραμμάριο τσίχλας, αν και ορισμένα μεμονωμένα κομμάτια τσίχλας απελευθέρωσαν έως και 600 μικροπλαστικά ανά γραμμάριο. Ένα τυπικό κομμάτι τσίχλας ζυγίζει μεταξύ 2 και 6 γραμμαρίων, που σημαίνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι τσίχλας θα μπορούσε να απελευθερώσει έως και 3.000 πλαστικά σωματίδια. Εάν ο μέσος άνθρωπος μασάει 160 έως 180 τσίχλες το χρόνο, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάποση περίπου 30.000 μικροπλαστικών. Συνεπώς η μάσηση τσίχλας θα μπορούσε να αυξήσει την ποσότητα των μικροπλαστικών που καταναλώνεται.
«Περιέργως, τόσο οι συνθετικές όσο και οι φυσικές τσίχλες είχαν παρόμοιες ποσότητες μικροπλαστικών που απελευθερώθηκαν όταν τις μασούσαμε», είπε η Lowe. Και περιείχαν επίσης τα ίδια πολυμερή: πολυολεφίνες, τερεφθαλικά πολυαιθυλένια, πολυακρυλαμίδια και πολυστυρένια. Τα πιο άφθονα πολυμερή και για τους δύο τύπους ήταν οι πολυολεφίνες, μια ομάδα πλαστικών που περιλαμβάνει το πολυαιθυλένιο και το πολυπροπυλένιο.
Τα περισσότερα από τα μικροπλαστικά αποκολλήθηκαν από την τσίχλα μέσα στα πρώτα 2 λεπτά της μάσησης. Μετά από 8 λεπτά μάσησης, το 94% των πλαστικών σωματιδίων που συλλέχθηκε κατά τη διάρκεια των δοκιμών είχε απελευθερωθεί. Ως εκ τούτου, η Lowe προτείνει ότι εάν οι άνθρωποι θέλουν να μειώσουν την πιθανή έκθεσή τους σε μικροπλαστικά από τσίχλα, μασούν ένα κομμάτι περισσότερο αντί για νέο.
Η μελέτη περιορίστηκε στον εντοπισμό μικροπλαστικών πλάτους 20 μικρομέτρων ή μεγαλύτερων λόγω των οργάνων και των τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν. Είναι πιθανό, λέει ο Mohanty, να μην ανιχνεύθηκαν μικρότερα πλαστικά σωματίδια στο σάλιο και ότι απαιτείται πρόσθετη έρευνα για την αξιολόγηση της πιθανής απελευθέρωσης νανοπλαστικών από τις τσίχλες.
«Το πλαστικό που απελευθερώνεται στο σάλιο είναι ένα μικρό κλάσμα του πλαστικού που βρίσκεται στα ούλα», καταλήγει ο Mohanty. «Έχετε, λοιπόν, προσοχή στο περιβάλλον και μην πετάτε τις τσίχλες έξω ή τις κολλάτε σε έναν τοίχο». Εάν η χρησιμοποιημένη τσίχλα δεν πεταχτεί σωστά, είναι μια άλλη πηγή πλαστικής ρύπανσης για το περιβάλλον.
