Της Maria Kippler, Associate Professor, Institute of Environmental Medicine, Karolinska Institutet. Πηγή: The Conversation.
Το φθόριο υπάρχει εκ φύσεως στο πόσιμο νερό, ειδικά στο νερό των πηγαδιών. Σε ορισμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία και η Ιρλανδία, το φθόριο προστίθεται συνήθως στη δημόσια παροχή νερού σε ποσότητα περίπου 0,7 mg ανά λίτρο για την πρόληψη της τερηδόνας. Η οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το φθόριο στο πόσιμο νερό είναι 1,5 mg ανά λίτρο. Επίσης το φθόριο μπορεί να ληφθεί μέσω της οδοντόκρεμας και του στοματικού διαλύματος.
Υπάρχει η ανησυχία ότι το φθόριο μπορεί να επηρεάσει τη νοημοσύνη των παιδιών, αλλά δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των ερευνητών σχετικά με την ακριβή φύση της σχέσης μεταξύ φθορίωσης και νοημοσύνης και τα στοιχεία συζητούνται ευρέως. O Αμερικανός Υπουργός Υγείας της Robert F. Kennedy έχει προκαλέσει επίσης αυτές τις συζητήσεις καθώς είναι χρόνιος πολέμιος του φθορίου. Αμφισβητεί συνεχώς την ασφάλειά του και έχει ισχυριστεί ότι συνδέεται με μια σειρά από ασθένειες όπως η αρθρίτιδα, ο καρκίνος των οστών, η απώλεια IQ και οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Το κίνημα Make America Healthy Again είναι μια πρωτοβουλία που καθοδηγείται από τον Kennedy που επικεντρώνεται στη βελτίωση της διατροφής, στην αύξηση της διαφάνειας στις ιατρικές πρακτικές και στη μείωση της εταιρικής επιρροής στην υγεία.
Μειωμένο IQ
Η πιο πρόσφατη αξιολόγηση δείχνει μέτρια βεβαιότητα ότι η υψηλότερη έκθεση σε φθόριο (πάνω από την οδηγία του ΠΟΥ) συνδέεται με μειωμένη νοημοσύνη των παιδιών. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι χρειάζονται περισσότερα στοιχεία. Τώρα μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η σχετικά χαμηλή έκθεση στο φθόριο κατά το εμβρυϊκό στάδιο (ως αποτέλεσμα της έκθεσης της μητέρας) ή στα πρώτα χρόνια του παιδιού μπορεί να επηρεάσει τη νοημοσύνη του. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Environmental Health Perspectives, παρακολούθησε 500 μητέρες και τα παιδιά τους στην επαρχία του Μπαγκλαντές, όπου το φθόριο υπάρχει στο πόσιμο νερό.
Οι ψυχολόγοι αξιολόγησαν τις γνωστικές ικανότητες των παιδιών σε ηλικία 5 και 10 ετών, χρησιμοποιώντας τυπικά τεστ IQ. Η έκθεση στο φθόριο των μητέρων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στα παιδιά ηλικίας 5 και 10 ετών προσδιορίστηκε με μέτρηση των συγκεντρώσεων σε δείγματα ούρων που αντικατοπτρίζουν την έκθεση από όλες τις πηγές, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και των οδοντιατρικών προϊόντων (όπως οδοντόκρεμα και στοματικό διάλυμα). Τα δείγματα ούρων είναι ο πιο ακριβής τρόπος προσδιορισμού της έκθεσης σε φθόριο στους ανθρώπους.
Η αύξηση των συγκεντρώσεων φθορίου στα ούρα σε έγκυες γυναίκες συνδέθηκε με τη μείωση της νοημοσύνης στα παιδιά τους στα 5 και στα 10 έτη. Ακόμη και οι χαμηλές φθορίου συσχετίστηκαν με μειώσεις στη γνωστική ικανότητα των παιδιών. Η μέση συγκέντρωση φθορίου στα ούρα της μητέρας ήταν 0,63 mg ανά λίτρο, με τη συντριπτική πλειονότητα των συγκεντρώσεων να είναι μεταξύ 0,26 και 1,4 mg ανά λίτρο. Οι μέσες συγκεντρώσεις στα ούρα των παιδιών σε ηλικία 5 και 10 ετών (0,62 και 0,66 mg ανά λίτρο, αντίστοιχα) ήταν παρόμοιες με εκείνες των μητέρων τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μεταξύ των παιδιών που είχαν πάνω από 0,72 mg ανά λίτρο φθορίου στα ούρα τους μέχρι την ηλικία των 10, υπήρχε συσχέτιση με τη χαμηλότερη νοημοσύνη. Σε παιδιά με λιγότερο φθόριο στα ούρα τους, δεν υπήρχαν σταθερές συσχετίσεις με τη νοημοσύνη τους.
Από τις γνωστικές ικανότητες που μετρήθηκαν, οι συσχετίσεις των συγκεντρώσεων φθορίου στα ούρα τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού ήταν πιο έντονες με τη μη λεκτική λογική αλλά και τη λεκτική ικανότητα. Δεν υπήρχαν σταθερές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Δεν βρέθηκε ε σχέση μεταξύ των συγκεντρώσεων φθορίου στα ούρα των πεντάχρονων παιδιών και της νοημοσύνης τους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στον μικρότερο χρόνο έκθεσης ή στο ότι οι συγκεντρώσεις φθορίου στα ούρα δεν ήταν τόσο αξιόπιστες στα μικρότερα παιδιά λόγω των μεγαλύτερων διακυμάνσεων στο πόσο φθόριο προσλαμβάνεται και αποθηκεύεται στο σώμα, ιδιαίτερα στα οστά.
Να σημειωθεί ότι το φθόριο στην οδοντόκρεμα είναι σημαντικό για την πρόληψη της τερηδόνας, αλλά τα μικρά παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα κατά το βούρτσισμα των δοντιών.
Τα ευρήματα υποστηρίζουν προηγούμενες μελέτες από τον Καναδά και το Μεξικό. Συνολικά, η ανησυχία για την επίδραση του φθορίου στη νοημοσύνη των παιδιών ακόμη και σε χαμηλά επίπεδα έκθεσης ενισχύεται περαιτέρω από αυτή τη μελέτη. Ωστόσο, ένας περιορισμός της μελέτης ήταν ότι μετρήθηκε το φθόριο μόνο σε ένα δείγμα ούρων σε κάθε χρονικό σημείο. Καθώς ένα μεγάλο κλάσμα του απορροφούμενου φθορίου απεκκρίνεται σε μερικές ώρες, μια μόνο μέτρηση μπορεί να δώσει αβέβαια επίπεδα για το άτομο.
Παρόμοια ευρήματα παρουσιάστηκαν πρόσφατα όταν συνδυάστηκαν πολλαπλές μελέτες από διάφορες χώρες. Εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για πιο καλά σχεδιασμένες ερευνητικές μελέτες σχετικά με την έκθεση σε φθόριο χαμηλού επιπέδου και τη γνωστική ανάπτυξη.
