Ο κατάλογος των θεραπειών για τον πόνο στη μέση είναι ατελείωτος, αλλά λίγες προσφέρουν ανακούφιση. Περισσότερο από το 80% των ατόμων με χρόνια οσφυαλγία θα επιθυμούσαν να υπήρχαν καλύτερες θεραπευτικές επιλογές. Ωστόσο, χωρίς επαρκή ανακούφιση από τον πόνο, πολλοί άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν οπιοειδή, τα οποία μπορεί να είναι εθιστικά.
Τα καλά νέα; Μια ομάδα πολλών ιδρυμάτων, με επικεφαλής ερευνητές από το Penn State College of Medicine και το Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison, διαπίστωσε ότι οκτώ εβδομάδες εκπαίδευσης είτε ενσυνειδητότητας είτε γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT) οδήγησαν σε σημαντικές βελτιώσεις μεταξύ ενηλίκων με χρόνια οσφυαλγία που επί του παρόντος αντιμετωπίζονται με οπιοειδή και δεν είχαν ανταποκριθεί σε προηγούμενες θεραπείες.
Αυτές οι συμπεριφορικές θεραπείες βοήθησαν στη βελτίωση της φυσικής λειτουργίας και της ποιότητας ζωής και στη μείωση του πόνου και της δόσης των οπιοειδών σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή. Τα οφέλη διατηρήθηκαν για έως και 12 μήνες.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο JAMA Network Open. Αυτή είναι η μεγαλύτερη δοκιμή μέχρι σήμερα που συγκρίνει την ενσυνειδητότητα με τη CBT ως θεραπείες για τον χρόνιο πόνο που θεραπεύεται με οπιοειδή και η ερευνητική ομάδα παρακολούθησε τους συμμετέχοντες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από πολλές προηγούμενες δοκιμές ενσυνειδητότητας.
«Τόσο η ενσυνειδητότητα όσο και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία αποδείχθηκαν ασφαλείς, αποτελεσματικές θεραπείες, παρέχοντας διαρκή οφέλη για άτομα με χρόνια οσφυαλγία που θεραπεύονται με οπιοειδή», δήλωσε η Aleksandra Zgierska, καθηγήτρια αναισθησιολογίας. «Αυτές οι συμπεριφορικές θεραπείες που βασίζονται σε τεκμήρια θα πρέπει να αποτελούν τυπική φροντίδα που διατίθεται στους ασθενείς μας».
Ο πόνος είναι πολύπλευρος, ιδιαίτερα ο χρόνιος πόνος που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Ο χρόνιος πόνος στη μέση είναι η πιο κοινή μορφή χρόνιου μη καρκινικού πόνου που αντιμετωπίζεται με οπιοειδή. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι οι ενήλικες με χρόνιο πόνο μπορεί να ωφεληθούν από συμπεριφορικές θεραπείες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αλλάξουν τις σκέψεις τους και τη σχέση τους με τον πόνο, αλλά δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, είπαν οι ερευνητές. Οι μελέτες για τις συμπεριφορικές θεραπείες ήταν γενικά μικρές σε μέγεθος και αξιολόγησαν τα οφέλη βραχυπρόθεσμα.
«Οι άνθρωποι σκέφτονται τον χρόνιο πόνο ως μια φυσική κατάσταση που απαιτεί φυσική παρέμβαση», είπε ο Eric Garland, καθηγητής στις επιστήμες υγείας και καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο.
Η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα της ενσυνειδητότητας σε σύγκριση με τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία για τη χρόνια οσφυαλγία που θεραπεύεται με οπιοειδή και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία θεωρείται η τυπική ψυχοθεραπεία για τον χρόνιο πόνο, αλλά τα μακροπρόθεσμα οφέλη της δεν έχουν μελετηθεί καλά. Μέχρι σήμερα, μόνο 17 μελέτες έχουν αξιολογήσει την ενσυνειδητότητα για χρόνιο πόνο στη μέση και τρεις μελέτες έχουν συγκρίνει την ενσυνειδητότητα και τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία.
Η ερευνητική ομάδα ενέγραψε 770 ενήλικες για να συμμετάσχουν σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που διεξήχθη σε τρεις τοποθεσίες -Μάντισον, Βοστώνη και Σολτ Λέικ Σίτι. Οι συμμετέχοντες, κατά μέσο όρο, παρουσίασαν μέτριο έως σοβαρό πόνο, λειτουργικούς περιορισμούς, μειωμένη ποιότητα ζωής και πολλές προηγούμενες θεραπείες για τη χρόνια οσφυαλγία και έλαβαν καθημερινή θεραπεία με οπιοειδή για τουλάχιστον τρεις μήνες.
«Τα άτομα σε αυτή τη μελέτη είχαν πολύ έντονο πόνο στην πλάτη που παρενέβαινε στη ζωή τους και ήταν αρκετά κακός ώστε να χρειαστούν φάρμακα οπιοειδών. Συνήθως, σε αυτήν την κατάσταση, οι άνθρωποι δεν βελτιώνονται πραγματικά με την πάροδο του χρόνου από μόνοι τους», δήλωσε ο Bruce Barrett, καθηγητής οικογενειακής ιατρικής και κοινοτικής υγείας στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison και συνεπικεφαλής της μελέτης.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ανατέθηκαν είτε να λάβουν θεραπεία βασισμένη στην ενσυνειδητότητα είτε στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, οι οποίες διεξήχθησαν σε ομαδικές συνεδρίες δύο ωρών από θεραπευτές για οκτώ εβδομάδες. Η ομάδα της ενσυνειδητότητας έμαθε να παρατηρεί τις αισθήσεις που βίωσαν, δίνοντάς της περισσότερο έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο σχετίζονταν και ανταποκρίνονταν στον πόνο και τα άλλα συμπτώματα. Η ομάδα της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας έμαθε δεξιότητες αντιμετώπισης και στρατηγικές για να αλλάξει τα αρνητικά πρότυπα σκέψης της.
Οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να εξασκούνται μόνοι τους για 30 λεπτά ημερησίως, έξι ημέρες την εβδομάδα κατά τη διάρκεια της 12μηνης μελέτης και να συνεχίσουν τη συνήθη φροντίδα τους. Δεν τους δόθηκε η οδηγία να μειώσουν τη δόση των οπιοειδών τους. Ανέφεραν το επίπεδο πόνου, την ικανότητά τους να κάνουν καθημερινές δραστηριότητες, την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την ψυχική και σωματική υγεία και την καθημερινή χρήση οπιοειδών στην αρχή της μελέτης και μετά από τρεις, έξι, εννέα και 12 μήνες.
Στο τέλος της μελέτης, οι συμμετέχοντες και στις δύο ομάδες ανέφεραν σημαντικά και μακροχρόνια οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πόνου και της ημερήσιας δόσης των οπιοειδών. Ανέφεραν επίσης αυξημένη λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία σε διάστημα 12 μηνών. Τόσο τα εργαλεία ενσυνειδητότητας όσο και τα εργαλεία της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας αποδείχθηκε ότι θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικά και να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια μακροπρόθεσμα, είπαν οι ερευνητές.
«Ο στόχος της διαχείρισης του πόνου είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής, η αύξηση της λειτουργίας και η μείωση της αίσθησης του πόνου. Οι παρεμβάσεις της μελέτης πιθανότατα βοήθησαν στη μείωση της αίσθησης ταλαιπωρίας των συμμετεχόντων, κάτι που πιθανώς τους επέτρεψε να λειτουργήσουν πολύ καλύτερα», δήλωσε η Penney Cowan, ιδρύτρια της American Chronic Pain Association και σύμβουλος της μελέτης. «Οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν με πόνο, αλλά πρέπει να ξέρουν πώς να το κάνουν. Αυτή η μελέτη παρέχει μια αίσθηση ελπίδας. Λέει ότι μπορείτε να το κάνετε αυτό και να βοηθήσετε τον εαυτό σας για μια καλύτερη ποιότητα ζωής».
Η ερευνητική ομάδα εξήγησε ότι οι άνθρωποι που ζουν με χρόνιο πόνο συναρμολογούν μια εργαλειοθήκη γεμάτη με διαφορετικές μεθόδους αυτο-αντίληψης και αυτοφροντίδας για να διαχειριστούν τον πόνο τους. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και με διαφορετικούς τρόπους.
«Η ενσυνειδητότητα και η CBT είναι άλλα εργαλεία που μπορείτε να προσθέσετε στην εργαλειοθήκη σας για να αυξήσετε την ικανότητά σας να ανταπεξέλθετε και να ζήσετε μια ουσιαστική ζωή», δήλωσε η Christin Veasley, ιδρύτρια της Chronic Pain Research Alliance και σύμβουλος της μελέτης. «Αυτό που είναι σημαντικό για τους τύπους θεραπειών, όπως αυτές που αξιολογήθηκαν σε αυτή τη μελέτη, είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως σε όλες τις καταστάσεις πόνου και για κάθε βαρύτητα του πόνου».
Ενώ οι συμμετέχοντες είπαν να συνεχίσουν τη συνήθη θεραπεία τους, συμπεριλαμβανομένης της παυσίπονης, όπως τους συμβουλεύτηκαν οι γιατροί τους, η δόση των οπιοειδών μειώθηκε και στις δύο ομάδες έως και 12 μήνες μετά την παρέμβαση. Η Zgierska εξήγησε ότι οι συμμετέχοντες έμαθαν δεξιότητες, όπως να παίρνουν μια προσεκτική αναπνοή πριν πάρουν τα φάρμακα. Οι βελτιώσεις, είπε η ερευνητική ομάδα, ήταν το υποπροϊόν των ανθρώπων που εφαρμόζουν αυτά τα εργαλεία, μαθαίνοντας να αντιμετωπίζουν καλύτερα τον πόνο και αποφάσισαν να μειώσουν τη χρήση οπιοειδών μόνοι τους.
Αυτές οι θεραπείες δεν είναι μια συνολική θεραπεία, αλλά διδάσκουν στους ανθρώπους πώς να αναπτύξουν τους εσωτερικούς πόρους που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τον χρόνιο πόνο και να ζήσουν μια καλύτερη ζωή. Η ενσυνειδητότητα είναι ένα αυτορυθμιζόμενο εργαλείο που προέρχεται από τον εαυτό μας, σε αντίθεση με τη χειρουργική επέμβαση ή τη φαρμακευτική αγωγή όπου γίνεται κάτι από έξω. Με την εκμάθηση αυτών των τεχνικών, οι ασθενείς συνεχίζουν να απολαμβάνουν διαρκή οφέλη.
Περισσότερες πληροφορίες: Aleksandra E. Zgierska et al, Mindfulness vs Cognitive Behavioral Therapy for Chronic Low Back Pain Treated With Opioids: A Randomized Clinical Trial, JAMA Network Open (2025). DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2025.3204 jamanetwork.com/journals/jaman … /fullarticle/2832235.
