Η ασπιρίνη συμβάλλει στην προστασία των ασθενών που επέζησαν από έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Πολλές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε χιλιάδες άτομα έδειξαν ότι μια μικρή δόση ασπιρίνης μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 25% περίπου.
Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορεί να πει κανείς με σιγουριά ποιοι πραγματικά ωφελούνται από την ασπιρίνη και ποια είναι η κατάλληλη δόση. Το 2009, οι οδηγίες της Ομάδας Δράσης Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ (US Preventive Services Task Force-USPSTF) βοήθησαν να διευκρινιστούν αυτά τα ερωτήματα.
Γενικά, ένα άτομο θα πρέπει να σκεφτεί αν η λήψη ασπιρίνης έχει περισσότερα οφέλη παρά κινδύνους. Για τους άνδρες το κύριο όφελος είναι η αποτροπή του εμφράγματος, ενώ για τις γυναίκες η αποτροπή ενός ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου (το οποίο προκαλείται από την απόφραξη μιας αρτηρίας που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο).
Τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, οι κύριοι κίνδυνοι της ασπιρίνης είναι η αιμορραγία του πεπτικού συστήματος και το αιμορραγικό καρδιαγγειακό ατύχημα. Όπως και με την καρδιοπάθεια, ο κίνδυνος αιμορραγικών επιπλοκών αυξάνεται με την ηλικία. Η USPSTF έχει καθορίσει διάφορα βασικά στοιχεία, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Για να μάθετε ποιες από αυτές τις συστάσεις αφορούν εσάς, συγκρίνετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος κατά τα επόμενα 10 χρόνια με την πιθανότητα επιπλοκών από τη λήψη ασπιρίνης. Σημειώνεται ότι οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι για τους άνδρες, καθώς έχουν διπλάσιες πιθανότητες αιμορραγίας του πεπτικού συστήματος από τις γυναίκες.
Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να συμβουλευτείτε ένα γιατρό της εμπιστοσύνης σας, ιδιαίτερα αν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας λόγω του ιατρικού ιστορικού σας. Η αιμορραγία που προκαλείται από την ασπιρίνη είναι συχνότερη σε άτομα με ιστορικό μη ελεγχόμενης αρτηριακής πίεσης, αιμορραγικές διαταραχές ή έλκη, καθώς και σε όσους παίρνουν τακτικά ιβουπροφένη, ή άλλο μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες, ή βαρφαρίνη. Η USPSTF συνιστά μια δόση 81 mg τη μέρα, δηλαδή την ποσότητα που περιέχεται σε μια παιδική ασπιρίνη, καθώς φαίνεται να έχει την ίδια επίδραση με μεγαλύτερες δόσεις και ταυτόχρονα λιγότερες αιμορραγικές διαταραχές.
Θεωρητικά, η λήψη ασπιρίνης που έχει προστατευτική επικάλυψη, γνωστής ως ασπιρίνης με εντερική επικάλυψη, βοηθά να αποφευχθούν τα έλκη και οι άλλες παρενέργειες που σχετίζονται με το στομάχι, επειδή η επικάλυψη επιτρέπει στην ασπιρίνη να διασχίσει το στομάχι και να καταλήξει στο έντερο χωρίς να διαλυθεί. Ακόμα όμως και στη ροή του αίματος, η ασπιρίνη ερεθίζει το στομάχι με τον ίδιο τρόπο. Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι όλες οι ασπιρίνες με επικάλυψη δεν φτάνουν στην κυκλοφορία του αίματος.
Έλλειψη ανταπόκριση στην ασπιρίνη
Σε ορισμένα άτομα, μέχρι και το 40%, η ασπιρίνη μπορεί να μην έχει κανένα αντιθρομβωτικό όφελος. Η πιθανή έλλειψη ανταπόκρισης στη δράση της ασπιρίνης μπορεί να οφείλεται σε δύο παράγοντες. Για παράδειγμα, η απόκριση του σώματος στην ασπιρίνη μπορεί να μεταβάλλεται με το χρόνο. Κάποια άτομα δυσκολεύονται να την απορροφήσουν μέσω του πεπτικού σωλήνα.
Το κάπνισμα εμποδίζει τη δράση της ασπιρίνης στις πλάκες. Διάφορα γονίδια επηρεάζουν την ανταπόκριση του σώματος στην ασπιρίνη.
Τέλος, μερικές μελέτες έδειξαν ότι ένα κοινό μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ), η ιβουπροφένη, μπορεί να εμποδίσει την προστατευτική δράση της ασπιρίνης. Είναι πιθανόν μια περιστασιακή δόση ιβουπροφένης να μην αρκεί γι’ αυτό το αποτέλεσμα, αλλά να χρειάζεται καθημερινή δόση.
H θεωρία της έλλειψης απόκρισης στην ασπιρίνη είναι καινούρια και πολλοί γιατροί δεν είναι ενημερωμένοι σχετικά ή περιμένουν να έχουν περισσότερα στοιχεία.
Επομένως, τι μπορείτε να κάνετε στο μεταξύ; Πρώτον, συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με τη δοκιμή απόκρισης στη δράση της ασπιρίνης. Δεύτερον, αν χρειάζεται να πάρετε ΜΣΑΦ για την αρθρίτιδα ή άλλη πάθηση, επιλέξτε κάποιο που δεν παρεμβαίνει στη δράση της ασπιρίνης, όπως η ναπροξένη ή η δικλοφενάκη. Τρίτον, μη σταματήσετε τη λήψη ασπιρίνης, με την επιφύλαξη ότι θα κάνετε την εξέταση και ανάλογα με τα αποτελέσματα της.
Είναι πιθανόν η ασπιρίνη να επιδρά με διαφορετικούς τρόπους για την αποφυγή εμφράγματος. Αν ανακαλύψετε ότι έχετε έλλειψη απόκρισης στη δράση της ασπιρίνης, συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να σας χορηγήσει άλλο φάρμακο.
